1396/2/10 یکشنبه تاریخچه پیداش،توسعه، وجه تسمیه و موقعیت جغرافیایی شهر دهق


تاریخچه پیداش و توسعه شهر دهق

شهر دهق در بخش مهردشت از شهرستان نجف آباد قراردارد و در گذشته از آن به عنوان دهق عربستان نام می بردند.آنچه مسلم است این که از دیر باز زندگی و حرکت در این شهر وجود داشته است . غار  یافته های متعدد و آثار و علائمی مانند رودخانه ،  آثار باقیمانده از قناتها و دروازه های متعددی که در دهق وجود داشته به همراه قلعه و سنگ نوشته های قبور و آداب و سنن قومی همگی نشان از قدمت این شهر می نماید. بر روی سنگ قبرهای گورستان عمومی شهر تاریخهایی از 12 و یا 143 هجری قمری مشاهده می شود . بدین ترتیب تاریخ پیدایش شهر حدوداً به دو هزار سال قبل باز می گردد.

در سمت شمال شهر کوهی است که اهالی آن را کوه (کاهن)کافرها نامیده اند و معتقدند زمانی که اسلام به ایران آمده عده ای از مردم این دیار دین اسلام را نپذیرفته و به سمت کوه متواری شده اند . البته آنها پس از سالها زندگی در کوهستان به تدریج از میان رفته یا به پایین کوه سرازیر شده  و به اسلام گرویده اند.

 در جنوب شهر، کوه مکه یا کوه امامزاده لافرح،  مقبره امامزاده تقی بن محسن بن موسی بن جعفر و رودخانه ای خشک - که به احتمال زیاد قبلاً  دائمی بوده- قرار دارد.محله مجاور این اماکن به نام محله پشته معروف ا ست و می توان آن را قدیمی ترین محله ی دهق دانست . بعد از محله پشته ، در مرکز، محله میانده و در سمت شمال و شمال غربی آن محله بالا  قرار دارد. محله بالا  توسط مسیل مرکزی محدود شده است و در سمت شمال مسیل  -خارج از دهق آن زمان- گورستان عمومی شهر واقع شده است. این محلات امروزه هسته مرکزی شهر را تشکیل   می دهند.

از دهه 1340 با توجه به افزایش جمعیت شهر دهق به تدریج زمینهای کشاورزی و باغات سمت شمال مسیل به فضای  شهر ملحق شده است.در سمت جنوب غربی شهر دهق نیز اتفاق مشابهی روی داده و در نهایت بعد از 1359 تفکیکهایی توسط سازمان زمین شهری در شمال دهق و در دامنه کوه صورت گرفته  و محلات جدیدی به شهر اضافه شده است . این شهر برای توسعه  با موانع فیزیکی مانند کوه ، باغات و  اراضی کشاورزی مواجه است.

 

وجه تسمیه و هویت شهر دهق

 

عقیده بر این است که نام شهر ترکیبی از دو کلمه (( ده))و (حق ) است که به تدریج به دهق تغییر یافته است. برخی نیز معتقد دهق معرب کلمه «دهک» به معنی ده کوچک است.

 

 

موقعیت جغرافیایی شهر دهق

 

شهر دهق در فاصله 85 کیلومتری غرب اصفهان و 80 کیلومتری شمال غربی نجف آباد  و در 08/51 درجه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و  03/33 درجه عرض شمالی از استوا و ارتفاع 1958 متری از سطح دریا قرار گرفته است ، در دایره المعارف فارسی آقای غلامحسین مصاحب که در سال 1345 تدوین شده ، آمده است که ( دهق یا عربستان)  در شمال غربی شهرستان نجف آباد ، استان دهم( اصفهان ) واقع گردیده است و دارای 13 آبادی است . ارتفاعات شمالی آن کوه صالح ( بلندترین قله 2000 متر از سطح دریا ) و ارتفاعات جنوبی آن کوه مکه است و شعبه ای  از رود مرغاب از کوههای آن سرچشمه می گیرد.

دهق از سمت شرق به جاده اصفهان تهران و از سمت جنوب غربی به سمت جاده روستایی اشن که منشعب از جاده نجف آباد است منتهی شده و نهایتاً  به جاده خوزستان از شبکه راههای سراسری مرتبط می گردد.

آب وهوای شهر دهق از نوع معتدل و خشک است . دهق از داشتن آبهای سطحی مثل دریاچه و رودخانه محروم است و آبهای آن شامل چند رشته قنات و تعدادی چاه می باشد. پوشش گیاهی این منطقه از تیره گیاهان مناطق خشک مانند اسفند ، خارشتری ، تنباکوی وحشی و اشنون است.